Het was dit jaar vroeger dan ooit uitverkocht. Kan je er niet bij zijn, volg dan hier onze verslaggeving van het North Sea Jazz Festival 2017 vanuit Ahoy' in Rotterdam. Of geniet na als je thuiskomt. Drie dagen lang, 7-9 juli, met in totaal 150 optredens.
Met Lee Ritenour (foto), Wolfgang Muthspiel, Taj Mahal & Keb'Mo, Estelle Stijkel, Jon Herington, Eivind Aarset, Frank Gambale, George Benson, Lionel Loueke, Julian Lage, Michiel Stekelenburg, Gijs Batelaan, Doyle Bramhall II, Rob Harris, Mike Scott, e.v.a.
Houd deze blog bij en bekijk de videofragmenten! In omgekeerd chronologische volgorde!
door Kevin Pasman en Erk Willemsen
Foto's en video's Eric van Nieuwland, Dennis Boxem, Erk Willemsen
Eindredactie Tineke van Brederode
Taj Mahal & Keb' Mo
Eerder dit jaar verscheen het langverwachte album van de samenwerking tussen Taj Mahal en Keb’ Mo’ (foto), en als afsluiter van het Congo-podium op Dag 3 laten ze meteen horen waarom het goed is dat ze ook samen op tour zijn. Niet alleen staan er twee generaties bluesmannen op het podium, het songmateriaal behandelt verschillende decennia en verschillende locaties aan bluesstijlen, waarbij regelmatig moderne mengvormen met soul en lichte funk ontstaan. Maar ook voor delta- en countryblues draaien de heren hun hand niet om. Daar hoort een klein arsenaal aan snaarinstrumenten bij, van elektrische en akoestische gitaren tot gitaarbanjo’s en dobro’s, waarvan laatstgenoemde overigens geregeld op een wat atypische, maar zeer doeltreffende manier in een soulcontext worden toegepast. Ook de begeleidingsband, met onder anderen een waanzinnig spelende Stan Sargeant op bas, is ronduit fantastisch. Wij hadden al veel goeds verwacht van Tajmo, maar het optreden overtrof onze verwachtingen in ieder opzicht en smaakt absoluut naar meer.
Rob Harris bij Jamiroquai
Jamiroquai sluit het enorme Nile-podium af met een weinig verrassende maar onweerstaanbaar swingende set. De nummers van het nieuwe album Automation passen naadloos in een set vol met de bekendste discofunknummers van de Britse band, en de waanzinnige baslijnen van Paul Turner zijn niet minder dan indrukwekkend. Wanneer hij zijn basgitaar verruilt voor een bassynthesizer blijkt pas echt hoe bepalend zijn soepele, springerige baspartijen zijn voor de muziek van Jamiroquai. Ook gitarist Rob Harris valt eigenlijk pas op als hij zijn heldere funky slagjes afwisselt met melodieuzere partijen die zo overladen zijn met fuzz dat ze bijna op een synthesizer lijken. Heb je dit sterke optreden moeten missen? Niet getreurd. Eind dit jaar komt de band weer naar Nederland.
Wolfgang Muthspiel Quintet
Wolfgang Muthspiel en zijn kwintet spelen in de Yenisei zo zacht dat je letterlijk een speld op het tapijt zou kunnen horen vallen. Maar het publiek smult van iedere noot die de Oostenrijkse gitarist speelt. Het lage volume past ook wel bij de intieme sfeer van het materiaal van Muthspiels laatste album Rising Grace. Opvallend genoeg is trompettist Ralph Alessi als solist net zo prominent als Muthspiel zelf, die zijn bandleden graag uitgebreid de ruimte geeft. Ondanks de grote hoeveelheid virtuositeit die de leden van het Wolfgang Muthspiel Quintet in huis hebben, gaat het de heren er alleen maar om dat de sfeer en de kalme melodieën zo sterk mogelijk overkomen.
Bekijk hier twee mooie fragmenten.
Estelle Stijkel bij Kovacs
Na in het voorprogramma van Robbie Williams te hebben gestaan, presenteert Kovacs nu haar nieuwe band aan een goed gevulde Maas. En hoe. Sharon Kovacs zelf is uitstekend bij stem en het materiaal van – naar wij aannemen – het nieuwe album is even spannend als haar bekende werk, al is het wat minder donker. Sommige nummers hebben zelfs een redelijk poppy inslag, maar dat is allerminst een bezwaar. De muzikanten op het podium zijn ook ijzersterk. We kennen gitariste Estelle Stijkel nog van The Jacks en Bells Of Youth, maar bij Kovacs laat ze een hele andere, dienende kant van haar spel horen zonder zichzelf helemaal weg te cijferen. Haar prachtige custom shop Les Paul is nog altijd van de partij. Interview binnenkort in Gitarist! Aan de andere kant van het podium heeft Nicky Hustinx de perfecte balans tussen een akoestische en een digitale kit gevonden. De muziek van Kovacs is broeierig en onvoorspelbaar en de presentatie is heel krachtig. Een van de hoogtepunten van het festival.
Jon Herington bij Madeleine Peyroux
Madeleine Peyroux en haar trio veranderen de vrij grote Amazon binnen een mum van tijd om in een rokerig café. Peyroux voert tegenwoordig niet meer alleen jazzstandards uit, maar ook bluesnummers en songs van singer-songwriters en crooners. Ze heeft de luxe dat ze Jon Herington, die al sinds de eeuwwisseling met Steely Dan tourt, in haar band heeft, want die kan prima met alle stijlen uit de voeten. Traditionele jazzgitaarpartijen zijn geen probleem voor hem, maar een scheurende bleuslead met een slide, of begeleidende partijen die normaal gesproken door een klein strijkersensemble worden uitgevoerd speelt hij met vergelijkbaar gemak. Peyroux is hem herhaaldelijk erg dankbaar en wij begrijpen waarom. Binnenkort hebben we in Gitarist een interview met deze enthousiaste gitaarliefhebber.
Doyle Bramhall II
Aan het slot van het interview met Jon Herington hij ons op sleeptouw naar Doyle Bramhall II. dat moéten we zien, vindt hij! En terecht. Het is misschien een beetje flauw om een linkshandige gitarist met een Strat met Jimi Hendrix te vergelijken, maar wie voormalig Clapton-sideman Doyle Bramhall II hoort spelen kan onmogelijk ontkennen dat de Amerikaan door Hendrix beïnvloed is. Dat is overigens geen bezwaar, want zijn gitaarwerk is gepassioneerd, en met zijn band zet hij een onweerstaanbare pot bluesrock en soul neer. Ook de invloed van Albert King is hoorbaar, al zou dat ook kunnen komen doordat hij zijn snaren omgekeerd op zijn Strat heeft zitten en daarom zijn bends op precies dezelfde manier toepast. Toch zet Bramhall met deze invloeden een sound neer die volledig eigen is.
Mike Scott bij de The New Power Generation
De oorspronkelijke bezetting van The New Power Generation is de beste begeleidingsband die Prince ooit gehad heeft, en enkele van de leden van deze band zijn als eerbetoon aan Prince naar de Maas gekomen, al zijn er ook oud-leden van The Revolution bij het optreden betrokken. Helaas is Levi Seacer Jr. niet bij dit project betrokken en dat is heel jammer, want hoewel Mike Scott een goede gitarist is, is zijn stijl te agressief voor dit materiaal. En daarin wordt het gemis van Prince het duidelijkst; zijn zang wordt door André Cymone verrassend goed opgevangen, maar door het ontbreken van Prince zijn kenmerkende leadgitaarwerk mist er toch echt iets. Wel is het goed om bassist Sonny T weer eens te horen, want hoewel hij te zacht staat, speelt hij uitstekend en voegt hij een interessante dynamiek toe aan sommige nummers die oorspronkelijk een synthesizerbaslijn hebben. Maar het feit blijft dat er een tributeband staat te spelen. Een goede, maar wel een die een essentieel onderdeel mist.
Lionel Loueke bij Herbie Hancock
Als Herbie Hancock met een fusionband naar North Sea Jazz komt, is de interesse groot. En dat blijkt ook wel, want getuige de hoeveelheid mensen in de Amazon hebben behoorlijk wat mensen er extra geld voor over gehad om dit plusconcert te zien aan het slot van Dag 2. Dan worden ze ook getrakteerd op het werk van een groep fusiongiganten. Het materiaal komt grotendeels uit de Headhunters-periode, maar de algehele sound ligt ergens tussen de nummers uit die tijd en de futuristische funk die Hancock daarna maakte. Lionel Loueke doet met zijn uiterst ritmische, in wah ondergedompelde slagpartijen sterk aan Pete Cosey’s werk met Miles Davis denken, maar voegt ook een nadrukkelijk Afrikaans tintje toe door bijna slagwerk-achtig met twee handen op de hals te spelen. Nog indrukwekkender is bassist James Genus, die erin slaagt om zelfs zijn meest ingewikkelde partijen onderhevig te maken aan een stevige groove. Die groove is waar Vinnie Colaiuta zich grotendeels aan vasthoudt en dat doet hij met verve. Liefhebbers van zijn virtuozere werk zijn misschien teleurgesteld, maar Hancock zal blij zijn met een drummer die erop gebrand is om een stabiele basis neer te zetten.
Bryndon Cook bij Solange
Solange gaat waarschijnlijk nooit van het 'het zusje van'-etiket afkomen. Het is tegenwoordig hip om te zeggen dat ze beter is dan Beyoncé, maar dat is een te simpel statement. Ze is wel heel anders dan Beyoncé; haar minimalistische electrofunk en onvoorspelbare ballades zijn in ieder geval minder toegankelijk dan die van haar oudere zus, en omdat ze ook de conceptuele aanpak wat beter beheerst, is het optreden van Solange bijzonder intrigerend. Bassist Kenaniah Turner en drummer John Key zetten een stel relatief simpele, maar tegelijkertijd meedogenloze grooves neer, terwijl eerstgenoemde opvallend actief meedoet aan het dans- en acteerwerk van het collectief. Gitarist Bryndon Cook komt er in het totaalgeluid wat bekaaider van af en is eigenlijk pas echt hoorbaar als hij de tweede bas ter hand neemt, maar dat maakt het optreden niet minder indrukwekkend.
George Benson met Michael O’Neill
Al snel wordt duidelijk dat George Benson niet naar North Sea Jazz is gekomen om gitaar te spelen. Na openingsnummer Love X Love gaat zijn Ibanez Signature op de standaard en vervolgens komt hij er dik een half uur niet meer af en begint een wel heel erg gezapig gedeelte van de set. Bovendien lijken zijn vingers in Give Me The Night de weg op de hals volledig kwijt te zijn. Daar staat wel tegenover dat de 74-jarige Benson goed bij stem is en dat de terugkeer van zijn gitaar in Donny Hathaway’s The Ghetto bijzonder geïnspireerd is, maar hij laat het zware snarenwerk vooral over aan Michael O’Neill, die overigens uitstekend speelt. Over de gehele linie een ietwat teleurstellend optreden, dat vooral onder zijn eigen professionaliteit lijdt. Vrijwel alle bezieling is bij bassist Stanley Banks te vinden, die overigens deze maand al 42 jaar met Benson samen speelt.
Bekijk Give Me The Night op NPO Uitzending Gemist. Klik hier.
Julian Lage Trio
Julian Lage lijkt het naar hem vernoemde trio vooral te gebruiken om te genieten van de speelse improvisaties van bassist Chris Lightcap – die met zijn contrabas overigens nog maar net onder het systeemplafond van de uitpuilende Volga past – en drummer Eric Doob. Hij geniet zichtbaar met volle teugen van hun solospots. Zelf houdt Lage het vooral bij zijn melodisch zeer sterke, bijna klassiek aandoende thema’s, waardoor de nummers ook overkomen als composities in plaats van een vehikel voor virtuoze capriolen. Alles wat uit zijn Telecaster komt klinkt spannend en sfeervol en lijkt uit een soundtrack voor een misdaadfilm te komen.
Raymond Hinton bij Mary J. Blige
Wie naar Mary J. Blige gaat, komt voor haar krachtige, emotionele stem. In dat opzicht is haar optreden op het grote Nile-podium geslaagd en overtuigend, maar wie wat beter oplet, merkt dat dat niet alleen door haar stem komt. Ze heeft namelijk een dijk van een begeleidingsband mee. Drummer Rexsell Hardy Jr. en bassist Robert Smith (nee, niet die van The Cure) leggen een fundament van krachtige, stampende ritmes en het gitaarwerk van Raymond Hinton beïnvloedt de sound ongemerkt heel erg. Zijn cleane sound, waar flink wat harmonizer overheen gaat, mengt geweldig met de toetsen van Stephen Freeman, en zijn korte solo’s zijn zonder uitzondering vurig.
James Davis bij Gladys Knight
Over mensen die meer overtuigingskracht hebben dan hun leeftijd doet vermoeden: de 73-jarige Gladys Knight zingt enkele veel jongere zangeressen helemaal aan gort. Het zou de vaart van het optreden goed doen als Knight haar praatjes tussen de nummers door wat korter houdt, maar haar zang is boven verwachting en haar band presteert fantastisch. Gitarist James Davis weet zichzelf op subtiele wijze meer op de voorgrond te krijgen dan gebruikelijk is voor een gitarist in een begeleidingsband. Zijn directe sound draagt daaraan bij, maar zijn onbescheiden, bluesy spel smeekt erom om gehoord te worden, zonder dat het vervelend wordt of de stem van Knight overklast.
Michiel Stekelenburg 5
Begonnen als metalgitarist zijn daarvan nu alleen nog maar sporen hoorbaar. Op North Sea Jazz brengt Michiel Stekelenburg met zijn kwintet vooral muziek van zijn recente album Layers ten gehore. Een fragment uit het optreden:
En een track die NTR fraai vastlegde:
Roosevelt Collier bij Bokanté
Natuurlijk was het Michael League die ons aan de start van Dag 2 naar Bokanté toe lokte, maar wat kan Roosevelt Collier toch heerlijk hartstochtelijk scheuren op zijn lap steel. De duistere, ietwat psychedelische, maar nooit te zweverige grooves, die ergens tussen New Orleans, West-Afrika en de Cariben ontstaan lijken te zijn, dragen de muziek op bijzonder krachtige wijze, maar het zijn Collier en zangeres Malika Tirolien die Bokanté boven zichzelf uit tillen. Dat is overigens geen diskwalificatie van de rest van de band, want League is natuurlijk een enthousiaste vakman pur sang en ook de ritmesectie staat als een huis.
Frank Gambale bij Chick Corea
De 76-jarige Chick Corea is nog steeds een held in de jazzwereld en dat is te zien ook. Een kwartier na aanvang van het optreden van zijn Elektric Band staan er nog rijen van enkele tientallen meters voor de deur van het Amazon-podium. Wanneer het ons uiteindelijk lukt om binnen te komen, worden we getrakteerd op een all-starband waar je u tegen zegt. Het meest verrassend is de aanwezigheid van bassist Nathan East en wellicht komt het door zijn aanwezigheid dat Dave Weckl meer swing dan ooit in zijn spel heeft. Ook Frank Gambale komt, zodra hij zijn akoestische Cort Signature voor zijn elektrische Carvin Signature verwisselt, opvallend funky voor de dag. Hiermee is Chick Corea’s Elektric Band voer voor liefhebbers van Return To Forever, maar ook de moeite waard voor mensen die wat meer van funky grooves houden.
Atmosphères met Eivind Aarset
Spanning hangt tijdens het optreden van Atmosphères: Hamasyan Henriksen Aarset Bang de hele tijd in de lucht. Waarschijnlijk omdat de heren zelf ook niet van tevoren weten wat het optreden gaat worden. Gitarist Eivind Aarset lijkt zich aanvankelijk voornamelijk bezig te houden met het creëren van sfeervolle lagen gitaarwerk en niet zozeer met het spelen van noten, maar af en toe duikt er vanuit het niets een kalme, huilende melodie op of creëert hij met zijn pedalen verschillende gradaties van waanzin. De vier heren voelen elkaar duidelijk heel goed aan, want ondanks dat er sprake is van een grotendeels geïmproviseerd optreden, lijkt het alsof iedere noot van tevoren bedacht is.
Captain Kirk Douglas bij The Roots
Usher & The Roots? Wat dacht je van andersom? Usher speelt een behoorlijke bijrol tijdens dit optreden. Zelfs tijdens zijn eigen nummers laat hij het zingen vooral aan de achtergrondzangers en het publiek over. Verder had meer variatie in de tempo’s het optreden goed gedaan - het is geen geheim dat Usher vooral van slowjams houdt en The Roots weten hier ook zeker raad hier, maar een wat feller nummer als Here I Come tussendoor had het optreden goed gedaan. The Roots blijft natuurlijk bestaan uit geweldige muzikanten. Questlove kan uitstekend uit de voeten met deze grooves en tijdens zijn uitgebreide solo laat Captain Kirk Douglas horen dat hij als gitaarheld niet de erkenning krijgt die hij verdient. Sterker nog, voor dit avondje zwoele soul heeft hij de perfecte sound gevonden, die hier en daar behoorlijk aan Ernie Isley doet denken. Douglas’ Les Paul gilt alleen wat harder. Zonder Usher zijn The Roots beter. Veel beter.
Jeangu Macrooy met Gijs Batelaan
Het is niet meer dan logisch dat de naam van Jeangu Macrooy al snel in het rond zingt als de nominaties voor talentenprijzen worden opgesteld, want de 24-jarige zanger bracht eerder dit jaar het bijzonder indrukwekkende High On You uit, waarop soul, folk, jazz, rock en Caribische invloeden worden samengesmolten tot één vloeiend, swingend geheel. De swing zit er live nog meer in. Macrooy zelf is een krachtige frontman met een overweldigende stem, maar hij heeft ook een ijzersterke band achter zich. Gitarist Gijs Batelaan mag in de wat meer rockende nummers laten horen wat een hartstochtelijk leadgitaarwerk hij in zijn vingers heeft, en de ritmes van Jelle Huiberts zijn vrij eenvoudig maar waanzinnig effectief. Afsluiter Step Into The Water is misschien wel de beste Nederlandse single van het jaar.
Lee Ritenour
In een uitpuilende Hudson geeft Lee Ritenour met toetsenist Dave Grusin aan het begin van Dag 1 een lesje in melodieuze fusion. Het mag indrukwekkend genoemd worden hoe vloeiend het spel van de 65-jarige veteraan nog altijd is. Ook opvallend is de combinatie van spel en sound: terwijl zijn Gibson L-5 en bijbehorende sound eerder herinneringen aan traditionele gitaarjazz zouden oproepen, is het spel van Ritenour opvallend fel en bluesy. Misschien komt dat wel doordat hij wordt aangevuurd door de moderne, stevige drumpartijen van zijn zoon Wes. En nee, die voornaam kan bijna geen toeval zijn.