Het kan altijd beter

Paul Reed Smith clinic in Breda

Gitarist Extra 15-12-2016 10:12

“Soms mis ik de tijd waarin ik iedere dag zelf in het atelier gitaren stond te bouwen”, verzucht hij bij binnenkomst. “PRS is een groot bedrijf geworden en tegenwoordig ben ik veel tijd kwijt met andere dingen. Maar ik zou de klok niet terug willen draaien. Het is fantastisch om hier vanavond in gesprek te gaan met een groep mensen. Ik ben wel moe want ik heb met lede ogen de hele nacht de Amerikaanse presidentsverkiezingen gevolgd.”

Paul Reed Smith bouwt al ruim veertig jaar gitaren. Wat begon als een afstudeerproject groeide stap voor stap uit tot een groot merk dat garant staat voor absolute topkwaliteit. “Terugkijkend zou ik eigenlijk maar één ding anders gedaan hebben”, zegt Paul. “Ik had veel eerder moeten besluiten om getalenteerde scheikundigen aan te nemen, in plaats van alles zelf te leren. Leo Fender begon met autolak en van daaruit leerde hij met vallen en opstaan welke lak geschikt is voor gitaren en welke niet. Ik wil continu alles verbeteren, dus ook de lak, maar dat is complexe materie en daar heb je experts voor nodig.”

Hout
Wanneer we over hout praten, beginnen Paul’s ogen te glimmen en komt hij helemaal los. Hij schuwt heilige huisjes niet. “Het effect van een esdoorn top op de klank van een gitaar wordt overschat”, stelt hij. “Dat geldt ook voor een esdoorn hals. Er is verschil, maar het is subtiel en of je het kunt horen hangt van veel andere factoren af: de brug, de topkam, de stemmechanieken, de halsbevestiging… Het gaat om het geheel. Esdoorn is vooral cosmetisch interessant, mensen vinden het mooi.”

De laatste jaren heeft vooral het akoestische merk Taylor het gebruik van duurzaam hout op de kaart gezet. Paul heeft daar een duidelijke mening over. “Net als Taylor gebruikt PRS uitsluitend duurzaam hout”, zegt Paul, “Dat nemen we bloedserieus. Het aanbod is schaars en als er aanbod is, dan moet je erbij zijn. Oost-Indiaas palissander, bijvoorbeeld, is beschermd dus er wordt niet gekapt. Door de jaarlijkse moesson en tropische stormen vallen ieder jaar bomen om. Dan heb je een keuze: laat je ze wegrotten of koop je ze?”

Objectief
Bij Dijkmans muziek hangen tientallen prachtige PRS gitaren om Paul heen. Zijn ogen glijden tijdens ons gesprek continu langs het assortiment, van de goedkopere SE serie tot de uitermate verfijnde Private Stock instrumenten. Overal heeft hij een mening over en een verhaal bij. Hij is zeer duidelijk over wat een gitaar goed maakt. Hij haalt zijn persoonlijke gitaar (een PRS Paul’s Guitar) uit de gigbag en speelt er onversterkt op. Dan pakt hij een peperduur, handgebouwd customshopmodel van een ander merk van de muur en speelt dezelfde lick. Het verschil is overduidelijk: de PRS klinkt ronder, complexer, gebalanceerd en heeft veel meer sustain.

In tegenstelling tot Fender, Gibson en Gretsch kan PRS niet teren op modellen uit het verre verleden. PRS bestond niet in de jaren vijftig en zestig. “Er valt altijd iets te verbeteren. Neem nou ons nieuwste model, de McCarty 594. Ik ben zo ontzettend blij met die gitaar! We hebben echt alle kennis die we hebben in die gitaar gegoten en ‘m van de grond af aan nieuw ontworpen. En als ik dan John Mayer hoort zeggen: dit is de beste gitaar waar ik in tijden op gespeeld hebt, dan ben ik zo trots als een pauw!”

Kernboodschap
’s Avonds tijdens de clinic legt Paul op onnavolgbare wijze uit hoe je gitaren op volgorde van kwaliteit kunt zetten. Hij laat het publiek gitaren kiezen die in de winkel hangen en vergelijkt de klank met zijn eigen modellen. Zelfs onversterkt kon iedereen de verschillen duidelijk horen. Paul is eerlijk in zijn oordeel: hij was zeer onder de indruk van een prachtige Martin die minstens zo goed klonk als een PRS Angelus en sprak dat ook uit. Pauls kernboodschap was duidelijk: “Ga niet op zoek naar dat ene ingrediënt dat van een slechte gitaar een goede maakt! Dat ingrediënt bestaat niet. De kwaliteit van een gitaar zit ‘m de onderlinge samenhang van talloze componenten. Je kunt niet zeggen: ik vervang dat ene onderdeel en dan is ie opeens goed. Zoek een gitaar die in een directe vergelijking met andere gitaren het mooiste klinkt en de langste sustain heeft.”

Na afloop beantwoordt Paul vragen uit het publiek, zoals waarom PRS geen PLEK-machine voor de afwerking van de frets gebruikt. Hij zucht diep en stelt een wedervraag: “Waarom zouden we dat doen?!” Je hoort het publiek bij zichzelf denken: nou, omdat met een PLEK-machine de frets altijd 100% correct worden gevlakt en gekroond.  Paul pakt een dure gitaar van een ander merk van de muur die met PLEK is afgewerkt en ontdekt vrijwel meteen een te lage fret en (dus) een aanlopende snaar. Ook ontdekt hij een rammelend brugzadel. “Zie je nou wat ik bedoel?”, vraagt hij, “je moet alleen op je eigen oren vertrouwen.”

Bernie Marsden
De avond werd muzikaal ondersteund door Bernie Marsden, de gitarist die op de eerste acht albums van Whitesnake te horen is en samen met David Coverdale veel van de bekendste nummers van de band schreef. Bernie is de trotse eigenaar van een ’59 Gibson Les Paul Standard die luistert naar de naam ‘The Beast’. Desondanks is hij al jaren een endorser van PRS en heeft ook een signaturemodel dat zijn naam draagt. Bernie arriveerde kort voor aanvang van de clinic, zonder gitaar, zonder versterker. Hij deed zijn jas uit, keek even wat er in de winkel hing, koos een sunburst PRS McCarty 594 uit en speelde daar vervolgens de hele avond op. Geen pedalen, geen effecten. Het rusteloze genie Paul Reed Smith en John Mayer hebben gelijk in hun oordeel over de McCarty 594. Het is een ongelooflijk goed klinkend instrument. (Oscar Timans)